فایل ورد قابل ویرایش
توضیحی مختصر از متن فایل :
چکیده
آثار هنری دستی مردم در سراسر جهان که قالی چکیده عصاره آنها است ، نشان می‌دهد که همواره طبیعت الهام بخش هنرمندان در خلق اثار هنریشان بوده است کلک نقش آفرین هنرمندان طراح با بهره‌گیری از خیال ممدوح و خیال محمود به عوالم قدسی و آسمانی ، خالق آثاری بی‌بدیل و بی‌همانند که در عرصه هنرها سری از سایر بلندتر دارد وبرتارک هنر شرق می‌درخشد و همچنین با بهره‌گیری از طبیعت در طول تاریخ دیرپای قالی ایران تنوعی بی‌حد و مرز به طرح و نقش این دستباف هدیه کرده است .
هنر خوشنویسی در قالی ، بازتاب ادبیات پارسی را منعکس می‌سازد .
کلمات کلیدی :
۱- قالی
۲- کتیبه
۳- خط
۴- قالی موزه‌ای
مقدمه
قالی ایران با طرح‌های گوناگون دارای مضامین و پیام‌های مختلفی است و نماد هنر اصیل و فرهنگ و ادبیات غنی ایران زمین است . ایجاد نقش و نگار بر ابزار کار ، یا بر دیوار محل زندگی از دوره‌ی هخامنشیان و سلسله‌های بعد از آن در ایران متداول بوده است . البته در دوره‌ی اسلامی به سبب تغییر دین در ایران در هنر نیز تغییراتی پدیدار شد .
سبب گسترش خط را بر اشیاء و آثار می‌توان به دو علت اساسی دانست ؛ اول اینکه چون در مذاهب ، توسل به ادعیه و اوراد و اعتقاد به رسیدن به خیر و برکت و سعادت به وسیله‌ی دعا مبنای محکم داشت ، بعدها در مذهب جدید نیز مردم با ایمان تقریباً بر بیشتر ابزارها و لوام زندگی خود نام مقدسان و بزرگان دین رانقش می‌کردند و از آنها برای تبرک و سعادت یاری می‌جستند .
دوم چنانکه می‌دانیم ایرانیان به تزئین اشیاء و ابزارهای خود علاقه‌ی بسیار داشتند و چون نمی‌توانستند نقش صورت به کار ببرند به خط متوسل شدند و برای تزئین آثار خود از خط استفاده کردند و ادعیه و احادیث ، پندو اندرز ، اشعار را با خط خوش بر بستر آثار و لوازم زندگی خود نقش کردند . از همین جاست که مشاهده می شوند هنرمندان بیشتر به زیبایی خط توجه داشته‌اند و زوایا و اشکالی در نگارش آن ایجاد کرده‌اند .
باید گفت که خط در ایران در دوره‌ی اسلامی ،یکی از عناصر هنرهای تزئینی شده است .
در آغاز با پرسش‌های گوناگونی روبرو می‌شویم :
– قالیهای کتیبه‌دار چه گروه از فرشها می‌باشند؟
– چرا از خط و نوشته در قالی استفاده می‌کرده‌اند ؟
– آیا فرم کتیبه‌ها در قالیهای مناطق مختلف متفاوت می باشد ؟
– به عنوان نمونه در شهر کرمان بیشتر چه فرمی برای کتیبه استفاده نموده‌اند ؟ و دیگر مناطق چطور ؟
– از چه نوع خطی در داخل قاب کتیبه استفاده نموده‌اند ؟
– کتیبه‌ها در کدام قسمت قالی کار شده‌اند؟
با طرح این سوالات و پاسخ گویی به آنها در قسمت نتیجه ، قصد داریم به اهداف زیر نائل آییم:
گردآوری منبع مناسبی برای علاقمندان و پژوهشگران رشته‌ی فرش و ادامه دادن مسیر هنرمندان این رشته می باشد .
با گردآوری این مجموعه ، نقشه قالی کتیبه‌داری را به نحوی جدید ، برای ارائه پایان نامه ، طراحی می‌کنم .
تعریف مسأله :
فرش : کلمه‌ای عربی و به هر آنچه گستردنی باشد گفته می‌شود . معادل فارسی آن قالی ، قالیچه می‌باشد .
قالی : واژه کنونی قالی به تلفظ فارسی پهلوی رایج شده است که به اعتقاد برخی محققان واژه قالی از ریشه لغوی ( قالیقیا یا قالیقیلا) گرفته شده که نام شهری خیالی در قفقاز است .
مردم کشمیر واژه اصیل (کالین ) را به کار می‌برند که ریشه اصلی قالی و یا قالین است .
واژه کالین از صورت باستانی (Karayan) می آید که از ریشه ( Kar) به معنی کاشتن است ،گرفته شده و به درستی که ایرانیان باستان ، کاشتن گره در میان تاروپود قالی را همان کاشتن بذر و نشاء در دل خاک می‌دانسته‌اند . از این رو کالین ، قالین یا قالی را بر آن نهاده‌اند .
« کتیبه : نوشته‌ای که بر سر در ورودی دیوار ابنیه یا بر بدنه‌ی کوه به خطوط مختلف نویسند .»[۱]
« گونه‌ای از نقش قاب و بیشتر نقشی در حد مستطیل و لوزی و مانند آنها .
از نقش کتیبه در قالی ، گاه برای نوشتن « شعر » ، « تاریخ » ،« بافت» و « اسم بافنده » بهره می‌گیرند و گاه این نگاره جنبه‌ی تزئینی دارد.»[۲]
« قالی موزه‌ای : قالی است که براثر قدمت بافت و هنری بودن و مرغوبیت خارق العاده مواد اولیه و طراحی و بافت آن ، استعداد نگهداری در موزه را که مستلزم انجام هزینه فراوان است داشته باشد .» [۳]
سوالات ضمن خدمت بررسی مسائل و مشکلات تربیتی دانش آموزان